Uzm. Diyetisyen Bengisu Çağla Deniz
Diyetisyen Özge Deniz
Bağışıklık(immünite); vücudun kendisine zararlı olan organizma ve toksinlere karşı gösterdiği dirençtir. Bağışıklık düzeyi her insanda farklılık gösterir. Bu farklılık genetik özellikler, beslenme alışkanlıkları, yaşam şekli ve çevresel etkenlere bağlıdır. Bağışıklık düzeyi yeterli ise, vücut zararlı organizma ile karşılaşsa bile kendini koruyabilir, herhangi bir hastalık ve enfeksiyon oluşmaz.
DSÖ(Dünya Sağlık Örgütü)’ nün artık pandemi olarak kabul ettiği Coronavirüs hastalığı(Covid-19) ülkemizde de halk sağlığını tehdit eden önemli bir etkendir. Coronavirüs’ ün bulaşmasını tek başına engelleyebilecek veya tedavi edebilecek herhangi bir gıda olmasa da; düzenli uyku, fiziksel aktivite ile birlikte özellikle sağlıklı ve dengeli beslenmenin de bağışıklık sistemini güçlendirdiği kanıtlanmıştır.
Bu zor dönemi rahat atlatabilmek için beslenmede yapılabilecek düzenlemeler şunlardır;
Seçilecek gıdalar; protein, lif, vitamin, mineral ve antioksidanlardan zengin olmalıdır. Türkiye’ ye Özgü Beslenme Rehberi’ nde önerilen Sağlıklı Yemek Tabağı ‘na göre her ana öğünde tabağın bir çeyreği sebzelerden, diğer çeyreği tam tahıl ürünlerinden ve kalan yarısının üç parça halinde meyvelerden, yüksek proteinli gıdalardan (kuru baklagiller, et, yumurta, balık, yağlı tohumlar, vb.) ve süt ürünlerinden(süt, yoğurt, ayran, peynir vb.) gelmesi önerilmektedir.
Besin değeri yüksek ve dayanıklı olan bir başka protein kaynağı ise kuru baklagillerdir. Yeşil-kırmızı mercimek, nohut ve fasülye çeşitleri, barbunya, vb. gıdalar her gün tüketilebilirler. Pişirme süresi uzun olan bu ürünlerin önceden haşlanıp sonra hızlıca pişirilebilecek şekilde buzlukta saklanması kuru baklagillerin tüketimini kolaylaştırır.
Haftada en az 2 kere omega-3 bakımından zengin balık çeşitleri(somon, uskumru, sardalye, hamsi vb.) tüketilmelidir.
Mevsime uygun uzun süre dayanabilecek bazı sebzeler; karnabahar, lahana, kabak, brokoli, biber, turp, havuç, patates; meyvelere ise elma, portakal, greyfurt, mandalina, olgunlaşmamış muz örnek verilebilir. Özellikle narenciye grubu meyveler bağışıklık sistemini destekleyici C vitamininden zengin olduğu için bu meyvelerin tüketimine ağırlık verilmeli, mümkünse yemeklere taze limon sıkılmalıdır. Bunların yanında kuru meyve, kuru bamya, patlıcan, biber, domates gibi gıdalar da raf ömrü uzun; lif ve mineral kaynağı olduğu için evde bulundurulmalıdır.
Gün içinde yeterli sıvı alınmalıdır. En az 2- 2,5 litre su tüketilmelidir.
Probiyotik içeren gıdalar da beslenmemizde mutlaka yer almalıdır. Ev yapımı veya probiyotik takviyeli yoğurt, turşu ve kefir bunlardan bazılarıdır.
Bunların yanında tüketimi sınırlandırılması gereken yiyecek ve içecekler ise; kan şekerini hızla yükselten şeker ve şekerli yiyecek ve içecekler, beyaz undan yapılmış hamur işi ürünler, işlenmiş et ürünleri, aşırı tuz içeren besinlerdir.(hazır soslar, cips vb.)
Enerji içeriği yüksek alkollü içeceklerin de vitamin-mineral emilimini olumsuz etkilediği ve uyku problemlerine yol açtığı için tüketimi sınırlandırılmalıdır.
Teşekkürler Bengisu Çağla teşekkürler Deniz🙏